Quy định pháp luật về người giám hộ

   (Đức Hoài) - Quy định cụ thể về Giám hộ, người giám hộ và người được giám hộ, quy định về điều kiện là người giám hộ, về giám hộ đương nhiên về cử người giám hộ, giám sát người giám hộ và quy định về quyền và nghĩa vụ của người giám hộ… cụ thể như sau :

    Giám hộ

 1.  Giám hộ là việc cá nhân, tổ chức (sau đây gọi chung là người giám hộ) được pháp luật quy định hoặc được cử để thực hiện việc chăm sóc và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự (sau đây gọi chung là người được giám hộ).

 2.  Người được giám hộ bao gồm:

Hình chỉ mang tính chất minh họa

 +   Người chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Toà án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu;

 +   Người mất năng lực hành vi dân sự.

 3.  Người chưa đủ mười lăm tuổi,  người được quy định tại mục 2 trên đây phải có người giám hộ.

 4.  Một người có thể giám hộ cho nhiều người, nhưng một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp người giám hộ là cha, mẹ hoặc ông, bà theo quy định về giám hộ đương nhiên.

    Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ

Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:

 +   Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

 +   Có tư cách đạo đức tốt; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác;

 +   Có điều kiện cần thiết bảo đảm thực hiện việc giám hộ.

 Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên mà không còn cả cha và mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cả cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Toà án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu, được xác định như sau:

 +   Trong trường hợp anh ruột, chị ruột không có thoả thuận khác thì anh cả hoặc chị cả là người giám hộ của em chưa thành niên; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh, chị tiếp theo là người giám hộ;

 +   Trong trường hợp không có anh ruột, chị ruột hoặc anh ruột, chị ruột không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ; nếu không có ai trong số những người thân thích này có đủ điều kiện làm người giám hộ thì bác, chú, cậu, cô, dì là người giám hộ.

 Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự

 +   Trong trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

 +   Trong trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo là người giám hộ.

 +   Trong trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.

    Cử người giám hộ

Trong trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định thì ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ hoặc đề nghị một tổ chức đảm nhận việc giám hộ.

 +   Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ lý do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ, tình trạng tài sản của người được giám hộ.

 +   Việc cử người giám hộ phải được sự đồng ý của người được cử làm người giám hộ.

    Nghĩa vụ của người giám hộ

1.  Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi

Người giám hộ của người chưa đủ mười lăm tuổi có các nghĩa vụ sau đây:

 +   Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ;

 +   Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự;

 +   Quản lý tài sản của người được giám hộ;

 +   Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

 2. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi

Người giám hộ của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có các nghĩa vụ sau đây:

 +   Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự;

 +   Quản lý tài sản của người được giám hộ;

 +   Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

 3. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ mất năng lực hành vi dân sự

Người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có các nghĩa vụ sau đây:

 +   Chăm sóc, bảo đảm việc điều trị bệnh cho người được giám hộ;

 +   Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự;

 +   Quản lý tài sản của người được giám hộ;

 +   Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

    Quyền của người giám hộ

Người giám hộ có các quyền sau đây:

 +   Sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu cần thiết của người được giám hộ;

 +   Được thanh toán các chi phí cần thiết cho việc quản lý tài sản của người được giám hộ;

 +   Đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

   Quản lý tài sản của người được giám hộ

 +   Người giám hộ có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình.

 +   Người giám hộ được thực hiện các giao dịch liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ. Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và các giao dịch khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

 +   Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác.

 +   Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

   Thay đổi người giám hộ

 +   Người giám hộ được thay đổi trong các trường hợp sau đây:

 -    Người giám hộ không còn đủ các điều kiện quy định;

 -    Người giám hộ là cá nhân chết hoặc bị Toà án tuyên bố mất tích, tổ chức làm giám hộ chấm dứt hoạt động;

 -    Người giám hộ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ giám hộ;

 -    Người giám hộ đề nghị được thay đổi và có người khác nhận làm giám hộ.

 +   Trong trường hợp thay đổi người giám hộ đương nhiên thì những người khác được quy định là người giám hộ đương nhiên; nếu không có người giám hộ đương nhiên thì việc cử người giám hộ được thực hiện việc cử người giám hộ theo quy định.

 +   Thủ tục thay đổi người giám hộ được cử được thực hiện theo quy định.

Theo  Luật sư Nguyễn Mạnh Tuấn

Công ty Luật Minh Gia